Nước ối đóng vai trò thiết yếu đối với cả thai nhi và mẹ bầu. Một trong những tình trạng mà thai phụ thường gặp phải là dư ối. Vậy liệu dư ối có gây nguy hiểm cho mẹ bầu hay không? Thai phụ cần làm gì khi gặp tình trạng này? Bài viết dưới đây của Tạp Chí Mẹ và Bé sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết để hiểu rõ hơn về vấn đề này.
Dư ối là gì?
Nước ối là chất lỏng bao quanh thai nhi trong tử cung, đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp môi trường dinh dưỡng và hỗ trợ sự phát triển của bé. Bên cạnh đó, màng ối cũng có chức năng bảo vệ thai nhi khỏi các va đập và nhiễm trùng từ bên ngoài. Lượng nước ối thường thay đổi theo sự phát triển của thai nhi, cụ thể:
- Thai nhi từ 16 – 32 tuần tuổi: 250 – 600 mL
- Thai nhi từ 34 – 36 tuần tuổi: 800 – 1000 mL
- Từ tuần 37 trở đi: 600 – 800 mL
Khi lượng nước ối tăng lên khoảng 1000 – 1500 mL, tình trạng này được gọi là dư ối. Nếu vượt quá 2000 mL, nó được xem là đa ối.
Tác hại của dư ối
Dư ối có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng cho cả thai phụ và thai nhi, tùy vào tình trạng cụ thể:
Dư ối cấp
Dư ối cấp thường xảy ra trong tam cá nguyệt thứ 2 và là loại dư ối nguy hiểm nhất:
- Đối với thai phụ: Lượng nước ối quá nhiều gây áp lực lên nhau thai, làm tăng nguy cơ bong nhau non và chảy máu tử cung.
- Đối với thai nhi: Đa ối có thể làm vỡ màng ối, dẫn đến dị tật bẩm sinh và tăng nguy cơ sinh non hoặc thai chết lưu. Khi màng ối vỡ, dây rốn dễ sa xuống cổ tử cung, gây nguy hiểm cho thai nhi.
Dư ối mạn
Dư ối mạn thường xảy ra trong tam cá nguyệt thứ 3, chiếm 95% các trường hợp dư ối:
- Đối với thai phụ: Bụng nặng nề, tim đập nhanh và khó thở.
- Đối với thai nhi: Lượng nước ối quá nhiều gây áp lực ngược lại lên thai nhi, khiến bé phát triển dị dạng và nhẹ cân hơn bình thường. Hơn nữa, màng ối rộng có thể làm thai nhi xoay chuyển, dẫn đến ngôi thai bị ngược.
Nguyên nhân gây ra dư ối khi mang thai
Dư ối trong thai kỳ có thể bắt nguồn từ các bất thường ở cả mẹ và thai nhi.
Nguyên nhân từ mẹ
Thai phụ có nguy cơ cao bị dư ối khi:
- Mắc các bệnh như đái tháo đường hoặc tiểu đường thai kỳ.
- Mang đa thai.
- Có các kháng thể bất thường, chẳng hạn như kháng thể Rh.
Nguyên nhân từ thai nhi
Dịch ối được thai nhi hấp thụ thông qua việc nuốt và bài tiết. Do đó, nếu lượng nước ối tăng cao, có thể do:
- Dị tật bẩm sinh liên quan đến hệ thần kinh và tiêu hóa, như não úng thủy hoặc sứt môi, khiến việc nuốt nước ối bị gián đoạn trong khi bài tiết vẫn diễn ra.
- Đột biến nhiễm sắc thể.
- Hội chứng truyền máu song thai trong trường hợp mang đa thai.
Điều trị dư ối khi mang thai
Tùy theo mức độ dư ối, bác sĩ sẽ có phương pháp điều trị thích hợp:
- Dư ối nhẹ: Sử dụng thuốc lợi tiểu để giảm bớt lượng nước ối.
- Dư ối nặng: Cần chọc hút nước ối hoặc sử dụng thuốc ngưng sản xuất nước ối nếu thai nhi dưới 32 tuần tuổi. Trong trường hợp tình trạng trở nên nghiêm trọng và nguy hiểm, thai phụ có thể phải sinh mổ ngay lập tức.
Thai phụ cũng nên chủ động ngăn ngừa tình trạng dư ối và đa ối bằng cách:
- Ăn uống hợp lý, cân bằng giữa protein và các loại rau củ quả nhiều nước.
- Thường xuyên khám thai định kỳ.
- Đến bệnh viện ngay khi có các biểu hiện bất thường như đau bụng, tức bụng, hoặc mệt mỏi.
Dư ối khi mang thai: Bà bầu nên ăn gì và không nên ăn gì?
Nên ăn:
- Thực phẩm giàu protein: Thịt nạc, cá, trứng, đậu hũ.
- Rau củ quả: Các loại rau xanh và trái cây tươi, đặc biệt là những loại có nhiều chất xơ.
- Ngũ cốc nguyên hạt: Gạo lứt, yến mạch, lúa mì nguyên hạt.
- Thực phẩm giàu canxi: Sữa, sữa chua, phô mai.
Không nên ăn:
- Thực phẩm nhiều đường: Bánh kẹo, nước ngọt, đồ ngọt.
- Thực phẩm nhiều muối: Đồ ăn nhanh, thức ăn chế biến sẵn, dưa muối.
- Thực phẩm chứa nhiều chất béo xấu: Đồ chiên rán, thức ăn nhanh.
- Đồ uống có caffeine và cồn: Cà phê, trà đặc, rượu, bia.
Xem thêm: Thiếu ối khi mang thai
Dư ối và đa ối là những tình trạng phổ biến ở phụ nữ mang thai. Nếu không được xử lý kịp thời, dư ối có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Do đó, mẹ bầu cần chủ động phòng ngừa và thăm khám định kỳ để ngăn chặn các biến chứng nghiêm trọng.
Võ Yến, sinh năm 1988, Cử nhân Điều dưỡng chuyên ngành hộ sinh, tốt nghiệp Đại Học Y Dược Thành Phố Hồ Chí Minh.